-
1 элек
I нареч.1) снача́ла, сперва́, внача́ле, пре́жде, вперёдэлек уйла, аннан сөйлә — снача́ла (вперёд) поду́май, пото́м говори́
элек эш турында — внача́ле о де́ле
2) ра́ньше, пре́ждеэлек ничек булса, хәзер дә шулай — как бы́ло пре́жде, так и сейча́с
элек заманы шундый булган — ра́ньше вре́мя бы́ло тако́е
син элек игътибарлырак идең — ра́ньше ты был бо́лее внима́тельным
3) разг. пе́рвый, пе́рвымкем элек? — кто пе́рвым (пе́рвый)?
элек килгән урын өчен — погов. кто успе́л, тот и съел (букв. кто пришёл пе́рвым, тот и занима́ет ме́сто)
•II послелог1) в сочет. со сл. обозн. время тому́ наза́д, заөч ел элек — три го́да наза́д
моннан бер ай элек — за ме́сяц до э́того
2) в сочет. со сл. в исх. п. ра́ньше (кого, чего); ра́ньше ( чем) пре́жде ( чем); пе́ред (кем, чем); пока́, довакытыннан элек — ра́ньше вре́мени
эшне башламастан элек — пре́жде чем нача́ть рабо́ту; пока́ не приступи́ли к рабо́те
кеше күрмәстән элек — пре́жде чем уви́дели лю́ди
сугыштан элек — пе́ред войно́й
моннан элек — до э́того
-
2 вакыт
сущ.1) вре́мя, пора́вакытны туктатырлык бернинди дә көч юк әле дөньяда — в ми́ре нет ещё тако́й си́лы, что́бы останови́ть вре́мя
вакыт бик әкрен үтә — вре́мя идёт (прохо́дит) о́чень ме́дленно
җирле вакыт — ме́стное вре́мя
вакыт табу — найти́ вре́мя
бер атналап вакыт бар — име́ется о́коло неде́ли вре́мени
2) вре́мя, пора́ (дня, го́да)яңгырлы вакыт — дождли́вое вре́мя
кичке вакыт — вече́рнее вре́мя, вече́рняя пора́
теге вакытта — в ту по́ру, в то вре́мя
3) вре́мя, эпо́ха, го́ды (в жизни человечества народа государства и т. п.)сугыш вакыты — го́ды войны́, вре́мя войны́
егет вакыт — го́ды ю́ношества, вре́мя ю́ношества
Пётр I патшалык иткән вакыт — пери́од ца́рствования Петра́ I
4) вре́мя, срокэш вакыты — рабо́чее вре́мя
өч көн вакыт бирделәр — да́ли три дня сро́ка
вакытыннан элек — ра́ньше сро́ка
5) вре́мя, миг, моме́нтбер вакытны — в одно́ вре́мя
җайлы вакыт көтү — ждать удо́бное вре́мя (миг)
ниндидер бер вакытта — в како́й-то моме́нт
6) в знач. сказ. вре́мя, пора́, (подходя́щий) моме́нттаралырга вакыт — пора́ расходи́ться
укырга тотынырга вакыт — пора́ начина́ть учи́ться
•- вакыт бирү
- вакыт бүлү
- вакыт килер
- вакыт җитәр
- вакыт оту
- вакыт уздыру
- вакыт үтү белән
- вакыт хисабы
- вакыты белән
- вакыты җиткәнче
- вакыты килгәндә
- вакыты чыккан
- вакыты үткән
- вакытыннан алда -
3 элегрәк
нареч.; сравн. ст. от элек1) ра́ньше, пора́ньше, чуть (немно́го, не́сколько) ра́ньше (пора́ньше)элегрәк киләсегез калган — ну́жно бы́ло прийти́ чуть пора́ньше
мөмкин кадәр элегрәк — как мо́жно ра́ньше
вакытыннан элегрәк — ра́ньше вре́мени, досро́чно
2) в знач. послелога в сочет. со сл. в исх. п. пе́ред, накану́небәйрәмнән элегрәк — пе́ред пра́здником; накану́не пра́здника
См. также в других словарях:
иртәләй — Вакытыннан элек, иртә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аборт — Яралгының берәр сәбәптән зарарлануы аркасында йөклелекнең вакытыннан элек тукталуы. Бала төшерү, ясалма юл белән йөклелекне туктату … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иртәләү — 1. Иртән иртүк берәр кая кузгалу 2. Берәр эшне вакытыннан элек эшләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
профилактика — 1. Авыруны булдырмау өчен алдан күрелгән чаралар 2. Берәр нәрсәне (машиналарны, аппаратларны һ. б.) вакытыннан элек тузудан, ватылудан саклау чаралары 3. күч. Берәр нәрсәне булдырмау өчен кисәтү чаралары … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ташлау — 1. Нәр. б. берәр җиргә (гадәттә югарыдан) ыргыту. Бик үк сак булмаган хәрәкәт белән күтәреп китереп кую 2. күч. Калдырып китү туган җирне ташлап... 4. Ярдәмсез калдыру, ярдәм итми башлау 5. Гыйшык мәхәббәт мөнәсәбәтләрен өзү 6. Берәр эшне,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
фальстарт — спорт. Вакытыннан элек башланган старт, фальшлы старт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
